برای آنها که ورزش تنیس را بازی یا داوری میکنند، آگاهی از قوانین داوری تنیس به درک بیشتر آنها از این ورزش کمک میکند. این ورزش که در جهان از محبوبیت بالایی برخوردار است، اصلیترین ورزش راکتی دنیا است. تنیس به عنوان یکی از ورزشهایی که تاریخچهای سیصدساله دارد، همواره مورد توجه اقشار مختلف جامعه بوده است. قوانین تنیس با گذشت زمان تغییراتی کردهاند و داوری تنیس را تغییر دادهاند. به همین دلیل در این مطلب با شناخت قوانین تنیس در داوری تنیس آشنا میشویم.
زمانی که شکل ابتدایی تنیس در قرن 12 یا 13 در فرانسه به وجود آمد، کمتر کسی گمان میکرد روزی یکی از مهمترین ورزشهای جهان باشد. داوری تنیس از آن زمان تا اواخر قرن 19 قوانین ثابتی نداشت. سال 1877 بود که تنیس برای اولین بار به صورت آن چه که امروز میشناسیم، در ویمبلدون انگلیس برگزار شد. استقبال از آن به گونهای بود که بعدها وارد المپیک شد. اما به دلیل نداشتن قوانین ثابت داوری ثابت از مسابقات کنار گذاشته شد تا این که فدراسیون جهانی تنیس در سال 1924 این مسئله را حل کرد.
پس از این اتفاق بود که تنیس به عنوان یک ورزش حرفهای دارای قوانین ثابت داوری شد و توانست به مسابقات المپیک راه یابد. برای داوری تنیس باید با قوانین آن آشنا بود.
تنیس ورزشی راکتی است که در یک زمین مسطح مستطیل شکل بازی میشود. این بازی به صورت تک نفره و دونفره (دوبل) انجام میشود. تلاش بازیکنان تنیس این است که توپ را از توری که قرار دارد، عبور دهند. هر مسابقه تنیس از چند «ست» و هر ست هم از تعدادی «گیم» تشکیل شده است. حداقل برای انجام هر بازی تنیس2 سِت، 6 گیم و 4 امتیاز نیز باید به دست آید. این بازی در 3 یا 5 ست انجام میشود. امتیازهای بازی تنیس به صورت 15، 30 و 40 است. هر بازیکنی که زودتر بتواند از امتیاز 40 عبور کند، برنده بازی است. اگر هر دو بازیکن به امتیاز 40 برسند، بازی تا زمانی که یکی از آنها اختلافش را دو برابر کند، ادامه دارد.
کسی که میخواهد تنیس را داوری کند باید با نحوه شروع بازی آشنا باشد. در ابتدای بازی زننده سرویس و دریافتکننده آن توسط شیر یا خط تعیین میشوند. برنده این قرعهکشی تعیین میکند که سرویسزن باشد یا دریافتکننده. تنیسوری هم که قرعه را باخته است، سمتی را که بخواهد بازی کند، مشخص میکند.
برای درک بهتر از قوانین تنیس، داوران باید با اصطلاحات این ورزش آشنایی داشته باشند. وقتی دو بازیکن در امتیاز 40 قرار میگیرند، حالت دییوس(Deuce) رخ میدهد. به امتیازی که بعد از دییوس به دست میآید ادونتج «Advantage» و به اختصار «AD» گفته میشود. زمانی که دو بازیکن در تعداد گیمهای بازی 6 بر 6 برابر میشوند، یک گیم تایبرِیک «Tie-Break» برای تعیین برنده بازی انجام میشود. البته در برخی مسابقات قانون تایبریک در ست پایانی بازی انجام نمیشود.
تنیس ورزشی است که 12 داور قوانین آن را کنترل میکنند. داوران تور، صندلی و سرویس از جمله این داوران است که در مسابقات لایو نیز آنها را در اطراف زمین تنیس مشاهده میکنید. در ادامه برای آشنایی با عملکرد هر کدام از این داورها، وظایف آنها را بیان میکنیم:
تنیس ورزشی است که در یک زمین سفت مسطح مستطیلی بازی میشود. سه نوع زمین اصلی برای بازی تنیس وجود دارد. زمین خاک رسی، هارد کورت و چمن. متناسب با تغییرات آبوهوا در فصلهای مختلف از یکی از این سه زمین استفاده میشود. طول زمین تنیس23.77 متر و عرض آن 8.23 متر است. طول و عرض زمین تنیس برای بازیهای تکنفره و دو نفره مقداری متفاوت است. زمین بازی تنیس توسط یک تور به دو منطقه مساوی تقسیم میشود. اطراف زمین تنیس محوطهای برای افتادن توپ قرار دارد. زمین تنیس منطقهای هم به نام محدوده تنیس قرار دارد که حد مکان سرویس زدن به زمین حریف را معین میکند.
برای اطلاع از نحوه داوری تنیس نمیتوان به چند قانون محدود داوری بسنده کرد. داوری تنیس در بخش زنان و مردان تفاوتهای کمی دارد که داوران باید به تمامی آنها مسلط باشند. جزئیات موجود در قوانینی که در این رشته ورزشی وجود دارند، قضاوت در تنیس را به کاری سخت تبدیل میکند. داوران تنیس باید علاوه بر آگاهی به قوانین این رشته ورزشی، از تاریخچه تنیس و تغییراتی که در قوانین این رشته شکل گرفت آگاه باشند.